Jak ustalić majątek zmarłego? Co wchodzi w skład spadku, który odziedziczyłem? To jednej z nielicznych pytań, jakie zadają sobie osoby, które coś odziedziczyły, ale nie do końca wiedzą, co to jest właśnie to “coś”. Odpowiedź na to pytanie jest kluczowa, gdyż nabycie spadku wiąże się z różnymi konsekwencjami prawnymi i podatkowymi.
Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku / akt poświadczenia dziedziczenia
Wbrew powszechnemu przekonaniu sąd w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku nie ustala, co wchodzi w skład spadku po spadkodawcy. Postępowanie w tym zakresie ogranicza się jedynie do ustalenia, kto jest spadkobiercą i na jakiej podstawie dana osoba dziedziczy po zmarłym. Wyjątkiem są przypadki dziedziczenia gospodarstw rolnych przed 14 lutego 2001 roku, gdzie sąd musi dodatkowo ustalić, czy gospodarstwo rolne jest częścią spadku. Więcej o dziedziczeniu gospodarstw rolnych pisałam tutaj: Dziedziczenie gospodarstw rolnych.
Czy konieczne jest ustalenie, co wchodzi w skład spadku?
Tak, jest to niezbędne, ponieważ nabycie spadku rodzi obowiązki podatkowe. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o obowiązkach podatkowych spadkobierców, przeczytaj: Odziedziczyłeś spadek? Pamiętaj o zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Spis inwentarza – jak ustalić majątek zmarłego?
Najprostszym sposobem na ustalenie majątku zmarłego jest sporządzenie spisu inwentarza. Spis inwentarza obejmuje wszystkie składniki majątku, takie jak nieruchomości, pieniądze na kontach bankowych, samochody, a także długi zmarłego.
Spis inwentarza sporządza komornik właściwy dla miejsca ostatniego zamieszkania zmarłego. Co istotne, spis inwentarza można przeprowadzić nawet przed formalnym potwierdzeniem nabycia spadku. Komornik korzysta z różnych narzędzi, takich jak dostęp do systemu OGNIVO, który pozwala na sprawdzenie rachunków bankowych zmarłego, czy CEPIK, gdzie znajdują się informacje o pojazdach. Dodatkowo, komornik może ustalić numery ksiąg wieczystych, które umożliwią identyfikację nieruchomości należących do spadkodawcy.
Samodzielne poszukiwanie majątku zmarłego
Spadkobierca może również samodzielnie ustalać skład majątku zmarłego. Aby to zrobić, musi dysponować postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub aktem poświadczenia dziedziczenia. Na ich podstawie można zwrócić się o informacje do różnych instytucji, takich jak:
- Starostwo powiatowe – w celu uzyskania informacji o nieruchomościach spadkodawcy.
- Urząd gminy – aby sprawdzić, czy spadkodawca płacił podatek od nieruchomości.
- Sąd rejonowy lub Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych – o dane dotyczące ksiąg wieczystych nieruchomości zmarłego.
- Centralna Informacja o Rachunkach Bankowych – w celu ustalenia, czy spadkodawca posiadał rachunki bankowe.
Podsumowanie
Ustalenie majątku zmarłego jest istotnym krokiem w procesie dziedziczenia, zwłaszcza w kontekście odpowiedzialności za długi oraz obowiązków podatkowych. Spis inwentarza wykonany przez komornika lub samodzielne działania spadkobiercy pomogą dokładnie określić skład spadku, co jest niezbędne, by móc w pełni korzystać z odziedziczonego majątku.