Prawo pracy przewiduje szczególne sytuacje, w których pracownik nie może zostać zwolniony. Jedną z nich jest usprawiedliwiona nieobecność pracownika. Jak wiadomo, od każdej reguły przysługują wyjątki. Kiedy więc istnieje możliwość wypowiedzenia umowy o pracę w trakcie nieobecności pracownika i od czego to zależy?
W świetle art. 41 Kodeksu Pracy nie jest dopuszczalne wypowiedzenie umowy o pracę w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o ile nie upłynął okres uprawniający do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Do powyższego zalicza się m.in. okres urlopu wypoczynkowego, okolicznościowego, urlop na opiekę nad dzieckiem do lat 14, okres badań lekarskich okresowych i kontrolnych, okres urlopów rodzicielskich.
Nieobecność pracownika z powodu zwolnienia pracownika
Co więcej, umowa o pracę nie może zostać wypowiedziana osobie przebywającej na zwolnieniu lekarskim, pod warunkiem że nie upłynął okres pozwalający na zastosowanie rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. W tym miejscu należy wskazać art. 53 § 1 ust. 1 Kp, kiedy pracodawca ma prawo do zwolnienia pracownika w trybie natychmiastowym, jeśli niezdolność do pracy z powodu choroby trwa dłużej niż:
- 3 miesiące, pod warunkiem że pracownik jest zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 3 miesiące;
- łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia, zasiłku oraz z 3 pierwszych miesięcy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez co najmniej 6 miesięcy lub niezdolności spowodowanej wypadkiem przy pracy bądź chorobą zawodową.
Wyjątki od zakazu wypowiadania umów w trakcie usprawiedliwionej nieobecności pracownika
Ochrona zatrudnienia w czasie usprawiedliwionej nieobecności nie obowiązuje zaś w ogóle w następujących przypadkach:
- pracodawca znajduje się w stanie upadłości lub likwidacji;
- występują przesłanki do dyscyplinarnego zwolnienia, czyli:
- ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych;
- stwierdzone prawomocnym wyrokiem popełnienie przestępstwa uniemożliwiającego kontynuację zatrudnienia na dotychczasowym stanowisku;
- utrata uprawnień niezbędnych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Szczególne uregulowania w ustawie o zwolnieniach grupowych
Nie należy także zapominać o ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (potocznie odnosząca się do zwolnień grupowych). Zgodnie z ustawą, wypowiedzenie pracownikom stosunków pracy w sytuacjach, o których mowa w art. 41 Kodeksu pracy, jest dopuszczalne w czasie urlopu trwającego co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Podsumowując, w prawie pracy istnieje szereg ograniczeń do rozwiązania umowy o pracę w drodze wypowiedzenia. Warto także pamiętać, że prawo pracy chroni także pracodawcę, który może podjąć kroki zmierzające do zakończenia współpracy.
Autorem wpisu jest apl. adw. Eliza Błachnio – Matyska