W orzecznictwie wielokrotnie podkreśla się, że nie ma zamkniętego katalogu przyczyn, które prowadzą do orzeczenia winy w rozpadzie pożycia małżeńskiego. Z tych też powodów każdy przypadek należy ocenianiać indywidualnie. Jedną z przesłanek do orzeczenia rozwodu z winy małżonka jest np. zdrada małżeńska bądź choroba alkoholowa. Nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich uzasadnia jednak winę danego małżonka. Znaczenie mają tylko te, które miało wpływ na spowodowanie – bądź utrwalenie – rozkładu pożycia małżeńskiego. (SA w Katowicach z dnia 12.03.2010r., sygn. akt IACa 35/10).
Opuszczanie rodziny jako przesłanka orzeczenia winy w rozwodzie
Opuszczanie rodziny przez jednego z małżonków co do zasady stanowi poważne naruszenie obowiązków małżeńskich. Może być to również przesłanka do orzeczenia winy w rozwodzie. Jeżeli opuszczenie rodziny nastąpiło wbrew woli współmałżonka oraz bez uzasadnionej przyczyny, a ponadto małżonek, który opuścił rodzinę, traci zainteresowanie sprawami rodziny, sąd może uznać to zachowanie za bezpośrednią przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego z winy tego małżonka. W takim przypadku opuszczenie rodziny może zostać uznane za porzucenie współmałżonka oraz zaniedbanie rodziny i podstawowych obowiązków małżeńskich.
Usprawiedliwione opuszczenie rodziny
Opuszczenie rodziny może być usprawiedliwione. Przykładowo w sytuacji, gdy nastąpiło ono w wyniku nagannego zachowania drugiego małżonka, w tym również w stosunku do małoletnich dzieci stron. Opuszczenie przez żonę z dziećmi wspólnego domu, stanowiące reakcję na poważne zagrożenie ze strony męża bezpieczeństwa osobistego i wspólnych dzieci, nie jest moralnie naganne i nie może być uznane za zawinione spowodowanie rozkładu pożycia małżeńskiego. (SN z dnia 28 listopada 1997 r., II CKN 457/97, M. Praw. 1998, nr 5, s. 4). W takim przypadku niewłaściwe zachowanie małżonka, który opuścił rodzinę, należy oceniać z punktu widzenia przesłanki zasad współżycia społecznego.
Natomiast jeżeli niewłaściwe zachowanie miało miejsce już po powstaniu i utrwaleniu rozkładu pożycia i nie stanowi jego przyczyny, oceniać je trzeba z punktu widzenia przesłanki zasad współżycia społecznego, dla oceny zgodności orzeczenia rozwodu z tymi zasadami oraz oceny zgodności z nimi odmowy zgody na rozwód małżonka, któremu nie można przypisać winy. (wyrok SN z 21 marca 2003 r., II CKN 1270/00, Lex nr 78843).
Podsumowanie
Podsumowując, opuszczanie rodziny przez jednego z małżonków może być przesłanką do orzeczenia winy w rozwodzie. Jednakże zachowanie takie musi nosić znamiona zawinienia. Ponadto musi mieć wpływ na powstanie lub utrwalenie rozkładu pożycia małżeńskiego. Jeżeli zaciekawił Cię temat przeczytaj również wpis: Konsekwencje rozwodu z orzeczeniem winy