Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, orzekane przez sąd, obejmuje nie tylko kwestie dotyczące małżonków, ale również małoletnich dzieci, takie jak władza rodzicielska, miejsce zamieszkania, kontakty oraz alimenty. Obecnie sąd, orzekając rozwód, może zasadniczo:
- pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili oni pisemne porozumienie rodzicielskie dotyczące sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.
- w przypadku braku takiego porozumienia, rozstrzygnąć o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.
Czy porozumienie rodzicielskie jest istotnym dokumentem w sprawie rozwodowej?
Porozumienie rodzicielskie odgrywa istotną rolę w sprawie rozwodowej. Reguluje ono bowiem kwestie związane z opieką i wychowaniem dzieci w przypadku rozwodu lub separacji. Stanowi ono plan wychowawczy, mający na celu zapobieganie konfliktom rodziców w przyszłości oraz zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa dziecka. Choć porozumienie rodzicielskie wynika z negocjacji rodziców w zakresie opieki nad dzieckiem, podlega ono kontroli sądu. Jeśli propozycje rodziców nie są zgodne z dobrem dziecka, sąd nie powinien zaakceptować takiego planu.
Niewywiązywanie się z porozumienia rodzicielskiego
Warto zaznaczyć, że ustawodawca nie przewidział żadnej sankcji za niewywiązywanie się stron z porozumienia rodzicielskiego. Nie przewidział również żadnej kontroli przestrzegania porozumienia w ramach postępowania wykonawczego. Jeśli ustalenia z porozumienia rodzicielskiego nie zostały uwzględnione w wyroku rozwodowym, porozumienie w tym zakresie nie może być egzekwowane drogą sądową lub w postępowaniu egzekucyjnym. Nie jest również dopuszczalne, aby treść porozumienia stanowiła załącznik do wyroku rozwodowego. Nawet jeśli porozumienie jest wiążące dla określenia sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem, sąd powinien je zawrzeć w sentencji wyroku. Warto zaznaczyć, że porozumienie nie jest traktowane jako ugoda. Oznacza to, że nie prowadzi do umorzenia postępowania ani nie stanowi tytułu egzekucyjnego. Takie stanowisko znajdziesz m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 września 2020 roku, sygn. akt V ACa 776/18, LEX).
Pomimo braku bezpośrednich sankcji za niewywiązywanie się przez jednego z rodziców z porozumienia, takie działanie może wiązać się z konsekwencjami. Przede wszystkim może stanowić podstawę do zmiany orzeczenia o władzy rodzicielskiej. Ponadto, jeśli jeden z rodziców nie przestrzega porozumienia, co prowadzi do naruszenia dobra dziecka, sąd może wydać zarządzenie zgodnie z art. 109 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Co powinno zawierać porozumienie rodzicielskie?
Porozumienie powinno jasno określać kwestie opieki nad dzieckiem, takie jak miejsce zamieszkania po rozwodzie oraz harmonogram czasu spędzanego z rodzicami. Dodatkowo, powinniśmy ustalić zasady dotyczące kontaktu telefonicznego czy internetowego. Musimy uwzględnić codzienne potrzeby dziecka, takie jak czas spędzany między szkołą a domem, czas wolny, wakacje i święta.
Porozumienie może także zawierać uzgodnienia dotyczące alimentów na rzecz dziecka. Powinno precyzować, kto będzie płacił alimenty, w jakiej wysokości oraz jakie wydatki będą objęte tymi alimentami. Mogą to być koszty związane z edukacją, opieką zdrowotną, odzieżą, żywnością i innymi potrzebami dziecka.
Porozumienie rodzicielskie powinno uwzględniać również zasady dotyczące podejmowania decyzji w sprawach ważnych dla dziecka. Należy określić, jakie kwestie wymagają wspólnego konsultowania się między rodzicami. Dotyczy to wyboru szkoły, decyzji medycznych czy religijnych. Ponadto należy wskazać, jakie decyzje mogą być podejmowane przez jednego z rodziców samodzielnie.
Dodatkowo, porozumienie rodzicielskie może zawierać postanowienia dotyczące komunikacji i współpracy między rodzicami w celu zapewnienia harmonijnego rozwoju dziecka. Może to obejmować zasady dotyczące wspólnego uczestnictwa w ważnych wydarzeniach związanych z życiem dziecka.
Warto zaznaczyć, że treść porozumienia nie musi być rozbudowana. Jej obszerność zależy od poziomu współpracy i zaufania rodziców do siebie.
Podsumowanie
Porozumienie rodzicielskie jest ważnym dokumentem, który reguluje kwestie związane z opieką i wychowaniem dzieci w przypadku rozwodu lub separacji. Jest to narzędzie, które ma na celu ochronę interesów dzieci i zapewnienie stabilności ich życia po rozwodzie. Przy sporządzaniu porozumienia, rodzice powinni uwzględnić kwestie takie jak opieka nad dzieckiem, alimenty, podejmowanie decyzji oraz komunikację między sobą. Przyjęcie takiego porozumienia przez sąd pozwala na zapewnienie jasnych zasad dotyczących wychowania dziecka i minimalizuje potencjalne konflikty w przyszłości.