Trwonienie majątku, a nierówne udziały

Często małżonkowie nie zdają sobie sprawy, że mają prawo domagać się ustalenia przez Sąd nierównych udziałów przy podziale majątku po rozwiązaniu małżeństwa. Zasadą, wynikającą z art. 43 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Równość udziałów małżonków w majątku wspólnym wynika przede wszystkim z równego traktowania przez ustawodawcę małżonków i ich równouprawnienia w stosunkach majątkowych po ustaniu wspólności majątkowej. 

Jak już powszechnie wiadomo, od każdej zasady istnieją wyjątki. Ustawodawca bowiem przewidział możliwość obalenia ww. zasady i żądania ustalenia nierównego udziału. Zgodnie z treścią art. 567 § 1 k.p.c. w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym. Z takim żądaniem do Sądu wystąpić może każdy z małżonków. O nierównych udziałach pisaliśmy tutaj „Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków„. 

Jednym z przykładów ważnego powodu, dla którego sąd może ustalić nierówne udziały jest rażąco naganne zachowanie małżonka, któremu ma przypaść mniejszy udział w majątku. W orzecznictwie wskazuje się, że ważnymi powodami dla ustalenia nierównych udziałów mogą być, m.in.: trwonienie majątku przez jednego z małżonków, alkoholizm, narkomania, hazard, dokonywanie ryzykownych operacji finansowych. Warto też wskazać, że wbrew powszechnemu przekonaniu wina za rozpad małżeństwa jednego z małżonków nie zawsze będzie podstawą do żądania ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Więcej o tym przeczytasz we wpisie „Czy rozwód z winy ma wpływ na podział majątku?„

Trwonienie majątku, a nierówne udziały

W kontekście trwonienia majątku bądź podejmowania ryzykownych transakcji przez małżonka może to polegać np. na tym, że taki małżonek w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się  do powstania majątku wspólnego stosownie do swych sił i możliwości zarobkowych. Zawinieniu odpowiadają bowiem ryzykowne przedsięwzięcia gospodarcze, doprowadzenie do powstania zadłużeń i, na skutek ich ukrywania, znaczącego zwiększenia wydatków z majątku wspólnego związanych z postępowaniami egzekucyjnymi, wypowiadaniem kredytów bankowych jak i dopuszczenie się przestępstw przeciwko mieniu z winy umyślnej, skutkujących wielomiesięcznym pobytem w areszcie tymczasowym, przeprowadzeniem postępowania karnego, generujących znaczne koszty i uniemożliwiających osiąganie dochodów. Również nadmierne obciążanie majątku wspólnego odpowiedzialnością za długi własne małżonka poważnie zagrażające dobru rodziny lub dorobkowi małżonka należy uznać za ważne powody.

Trzeba mieć na uwadze fakt, że wykazanie trwonienia majątku bądź podejmowania ryzykownych transakcji przez małżonka będzie spoczywało na małżonku domagającym się większego udziału. Podkreślenia wymaga, że z reguły w normalnie funkcjonującej rodzinie nie może być mowy o nierównym przyczynieniu się małżonków do powstania majątku wspólnego.