Zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego (k.c.), bieg terminu zasiedzenia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia albo zaspokojenia albo zabezpieczenia roszczenia.
W praktyce często pojawia się pytanie, czy wezwanie do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości przerywa bieg zasiedzenia.
Poglądy doktryny i orzecznictwa
W doktrynie prawa cywilnego dominuje pogląd, zgodnie z którym wezwanie do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie przerywa biegu zasiedzenia. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
W wyroku z dnia 10 lipca 2013 r., sygn. akt V CSK 320/12, Sąd Najwyższy stwierdził, że:
„Wezwanie do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia albo zaspokojenia albo zabezpieczenia roszczenia o ustanowienie służebności gruntowej. Jest to bowiem czynność, która ma na celu jedynie uzyskanie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, a nie dochodzenie roszczenia o ustanowienie służebności. (…) W konsekwencji, wezwanie do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie przerywa biegu terminu zasiedzenia służebności gruntowej.”
Podobnie w wyroku z dnia 12 września 2013 r., sygn. akt IV CSK 88/13, Sąd Najwyższy stwierdził, że:
„Wezwanie do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia albo zaspokojenia albo zabezpieczenia roszczenia o ustanowienie służebności przesyłu. Jest to bowiem czynność, która ma na celu jedynie uzyskanie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, a nie dochodzenie roszczenia o ustanowienie służebności. (…) W konsekwencji, wezwanie do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie przerywa biegu terminu zasiedzenia służebności przesyłu.”
Pozew o zapłatę z wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości – czy ma przerywa bieg zasiedzenia?
O ile możemy jednoznacznie stwierdzić, że samo wezwanie do zapłaty nie przerywa biegu zasiedzenia to czy złożenie pozwu o zapłatę odszkodowania z tego tytułu stanowi już czynność mającą wpływ na zasiedzenie? Niewątpliwie z uwagi na brzmienie art. t. 123 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego nasuwa się odpowiedź twierdząca, niemniej sprawa nie jest tak oczywista.
W wyroku z dnia 12 września 2013 r., IV CSK 88/13, Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że:
„Powództwo o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest sporem o własność nieruchomości, a jedynie o roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości bez tytułu prawnego. Wniesienie takiego powództwa nie jest zatem równoznaczne z bezpośrednim działaniem w celu ukształtowania stosunku prawnego między właścicielem nieruchomości a posiadaczem służebności, przerywającym bieg zasiedzenia.”
Podsumowanie
W świetle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego, na zasiedzenie nie ma wpływu wezwanie do zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Jednakże, w przypadku wątpliwości, warto rozważyć wystąpienie z powództwem o ustanowienie służebności, co z pewnością przerwie bieg zasiedzenia. Jeżeli chcesz dowiedzieć się czy prowadzenie negocjacji prowadzi do przerwania biegu zasiedzenia przeczytaj nasz wcześniejszy wpis: Negocjacje z właścicielem a zasiedzenie nieruchomości.