Z dniem 1 stycznia 2016 roku zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów, której celem jest zachęcie stron do polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu lub w toku postępowania sądowego. Od teraz sąd ma obowiązek dążyć do ugodowego załatwienia sprawy i namawiać strony do podjęcia mediacji, przy czym skierowanie stron do mediacji możliwe będzie na każdym etapie postępowania.
Oczywiście mediacja nadal będzie dobrowolna i strona może na nią nie wyrazić zgody, przy czym powinna ona o tym poinformować sąd w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji. Jednakże pomimo, iż wprowadzone ww. ustawą zmiany w mediacji niewątpliwie mają na celu usprawnienie procesu rozwiązywania sporów pomiędzy stronami i zakładają dobrowolność w tym zakresie to z drugiej strony nakładają one na stronę obowiązek podjęcia przed skierowaniem sprawy do sądu próby polubownego rozwiązania sporu, o czym świadczy wprowadzanie do art. 187 § 1 k.p.c. pkt 3. Albowiem od nowego roku każdy pozew będzie musiał zawierać informację czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia. I tutaj pojawia się pytanie jak wykazać przed sądem, że powód podjął próbę alternatywnego sposobu rozwiązania sporu – czy za każdym razem przed złożeniem pozwu powinien on wyznaczyć swojemu przeciwnikowi spotkanie u mediatora lub arbitra czy wystarczy jedynie przedsądowe wezwanie do podjęcia polubownego załatwienia sprawy? Co więcej niewskazanie w pozwie ww. informacji będzie stanowił brak formalny pozwu, który strona będzie musiała uzupełnić w wyznaczonym przez sąd terminie pod rygorem zwrotu pozwu.
Kolejną, istotną z punktu widzenia strony zmianą w mediacji jest możliwość obciążenia strony kosztami sądowymi w przypadku nieuzasadnionej odmowy poddania się mediacji (art. 103 § 2 k.p.c. oraz 1838 § 6 k.p.c.), przy czym ww. przepisy jako stanowiące wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu będą mogły być zastosowane przez sąd jedynie wówczas, gdy uzna on że postawa strony odmawiającej mediacji była nieodpowiedzialna, zaś samo zachowanie strony było niewłaściwe i niezgodne z dobrymi obyczajami. Jednocześnie należy pamiętać, iż ewentualne obciążenie strony kosztami będzie dotyczyło wyłącznie tych kosztów, powstałych na skutek niewłaściwego lub niesumiennego działania strony i co do zasady będą ograniczać się one do wynagrodzenia i wydatków poniesionych przez mediatora lub kosztów stawiennictwa strony na posiedzenie mediacyjne.
Niniejszy wpis został również opublikowany na portalu INFOR