Zmiany w procedurze cywilnej: 1.07.2023 r.

Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 1 lipca 2023 roku, wprowadza znaczące zmiany w procedurze cywilnej mające na celu usprawnienie i przyspieszenie procesu sądowego. Wprowadzone nowości obejmują różne obszary procedury cywilnej. Poniżej skupimy się na dwóch zmianach, które mają istotne znaczenie dla osób niebędących profesjonalnymi pełnomocnikami.

Zmiany w doręczeniach komorniczych 

Pierwszą z istotnych zmian dotyczy doręczeń komorniczych. Wcześniej, przed 1 lipca 2023 roku, tzw. doręczenie przez awizo nie było możliwe w przypadku osób fizycznych. Jeśli pozwanemu nie doręczono pozwu, innego pisma procesowego lub orzeczenia wymagającego podjęcia obrony, konieczne było zlecenie doręczenia przez komornika. Nowe przepisy wprowadzają wyjątek od tej konieczności. Jeśli adresat nie odbierze korespondencji, sąd uzna adres podany w pozwie za aktualny, jeśli nie budzi wątpliwości. Sąd może uznać adres za aktualny, zwłaszcza gdy adres pozwanego jest znany z innych spraw. Ponadto, jeśli przedstawimy jako powód dowód na piśmie, że pozwanym zamieszkuje pod wskazanym adresem w pozwie, sąd uzna, że korespondencja została doręczona.  W takim przypadku późniejsze doręczenie tej samej korespondencji przez komornika na ten sam adres nie spowoduje ponownego rozpoczęcia biegu terminów, które związane są z doręczeniem.

Zażalenie na postanowienie o zabezpieczeniu i o udzieleniu zabezpieczenia 

Kolejna istotna zmiana dotyczy zażalenia na postanowienie o zabezpieczeniu i o udzieleniu zabezpieczenia. Wcześniej art. 741 k.p.c. przewidywał możliwość zaskarżenia postanowień o zabezpieczeniu wydanych tylko przez Sąd I instancji. Oznaczało to, że postanowienia o zabezpieczeniu, takie jak na przykład alimenty czy kontakty z dzieckiem, wydane w postępowaniu apelacyjnym, nie podlegały zażaleniu. Nowa ustawa dopuszcza możliwość zaskarżenia także postanowień o udzieleniu zabezpieczenia wydanych przez Sąd II instancji.

Co więcej, od 1 lipca 2023 roku zażalenie na postanowienie Sądu I instancji rozpoznaje Sąd II instancji. Dotychczas zażalenie rozpoznawał ten sam sąd, ale w innym składzie. Na postanowienie Sądu II instancji przysługuje zażalenie do innego składu tego samego sądu. Bez wątpienia powyższe zmiany w procedurze cywilnej przynoszą korzyści, zwłaszcza w kontekście sądu właściwego do rozpoznania zażaleń na postanowienia o zabezpieczeniu wydane przez Sąd I instancji.  Poprzednia praktyka rozpoznawania zażalenia przez ten sam sąd, ale w innym składzie, budziła wiele kontrowersji.

Warto podkreślić, że powyższe zmiany mają na celu usprawnienie postępowania cywilnego i zapewnienie większej ochrony prawnej dla stron postępowania. Mają na celu skrócenie czasu trwania spraw sądowych, a także dostosowanie procedury do współczesnych realiów.