Zwrot kosztów leczenia i utrzymania spadkodawcy po jego śmierci
Obowiązek roztoczenia opieki nad chorymi rodzicami należy do podstawowych obowiązków dorosłych dzieci i nie przysługuje im z tego tytułu wobec rodziców roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za świadczoną pomoc. Niemniej jednak w przypadku sprawowania opieki nad rodzicami przez jedno z dzieci i ponoszenia z tego tytułu wydatków, związanych z ich leczeniem i utrzymaniem można żądać rozliczenia ww. kosztów od pozostałego rodzeństwa, nawet po śmierci rodziców. Co więcej spadkobierca, który opiekował się spadkodawcą może również domagać się od pozostałych spadkobierców wynagrodzenia za sprawowanie osobistej opieki nad spadkodawcą.
Czy można rozliczać koszty opieki spadkodawcy w dziale spadku?
Roszczenie z tytułu opieki nad spadkodawcą nie jest jednak roszczeniem z tytułu długów spadkowych, gdyż domaga się go nie spadkobierca, który spłacił wierzyciela spadkodawcy, lecz taki który sam jest wierzycielem. W związku z tym roszczeń jednych spadkobierców przeciwko pozostałym spadkobiercom z tytułu zwrotu części kosztów poniesionych na leczenie i utrzymanie spadkodawcy oraz roztoczenie nad nim pieczy nie można rozpatrywać w postępowaniu o dział spadku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 1975 roku, sygn.. akt III CZP 60/75, publ. LEX).Powyższe oznacza, że poniesione koszty związane z leczeniem spadkodawcy nie podwyższą spadku, który ma przypaść temu spadkobiercy, który przed śmiercią poniósł wydatki związane z leczeniem i utrzymaniem spadkodawcy.
W jaki sposób można zatem dochodzić zwrotu kosztów leczenia i utrzymania spadkodawcy?
Spadkobierca, który poniósł koszty związane m.in. z ostatnią chorobą spadkodawcy może żądać zapłaty odpowiedniej części poniesionych kosztów w odrębnym procesie. Roszczenie z tytułu opieki nad spadkodawcą stanowi bowiem roszczenie regresowe, o którym mowa w art. 140 k.r.o. Zgodnie z ww. przepisem osoba, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami, może żądać zwrotu od osoby, która powinna była te świadczenia spełnić.
Sprawowanie opieki, a darowizna dokonana przez spadkodawcę
Warto również zauważyć, że roszczenie z tytułu opieki nad spadkodawcą może zostać oddalone m.in. w sytuacji, gdy spadkobierca sprawujący opiekę nad spadkodawcą otrzymał od niego darowiznę. W orzecznictwie przyjmuje się bowiem, że w związku z zawarciem umowy darowizny na obdarowanym ciąży szczególny obowiązek moralny pieczy nad darczyńcą, gdy ten wymaga opieki, jest chory, a także, gdy nie ma on innego mieszkania, aniżeli lokal, będący przedmiotem darowizny. Brak ekwiwalentności świadczeń przy umowie darowizny ma zatem jedynie wymiar formalny. Darowizna nakłada bowiem na obdarowanego moralny obowiązek wdzięczności, zwłaszcza w sytuacji, gdy miała ona miejsce między osobami bliskimi, w tym bowiem przypadku obowiązek pieczy wynika także z łączącej te osoby więzi rodzinnej.
Informacje o najnowszych wpisach na blogu i nie tylko znajdziesz również na facebook.com/adwokatpiaseczno/